Moet ik, als de Wet langdurige Zorg (WLZ, vroegere AWBZ) van toepassing wordt, meteen een bijdrage betalen over de waarde van mijn eigen woning?
Nee, pas wanneer woning in Box III zit. Dat betekent dat het dan fiscaal gezien niet meer de eigen woning is. Dit is na maximaal 4 jaar, want WLZ gaat voor berekening eigen bijdrage 2 jaar terug en die 2 jaar heeft u nog het huis als eigen woning. Daarnaast is er een verhuisregeling naar ander verblijf, die zegt dat het huis nog 2 jaar na het verhuizen als eigen woning beschouwd wordt, dus niet in Box III valt.
Hoe kan ik voorkomen dat ik t.z.t. een grote bijdrage voor de WLZ moet betalen?
Er zijn diverse mogelijkheden, allemaal gericht op het verminderen van Box III-vermogen. Ik ga deze even af:
- Maak een goed testament, waarin staat dat de erfdelen van de kinderen opeisbaar zijn, indien u langdurig gebruik maakt van WLZ, bijvoorbeeld langer dan 3 maanden;
- Is een testament opengevallen, kijk dan eens of u de erfdelen van de kinderen kunt uitkeren. Mogelijk zijn deze ook opeisbaar. Alleen in het laatste geval hoeft u niets te doen en behoren deze al tot het vermogen van de kinderen. Bespreek met de notaris in hoeverre u belastingvrij kunt uitkeren. Dit laatste geldt overigens ook voor nalatenschappen zonder testament: Ook daarin hebben de kinderen vorderingen die mogelijk (gedeeltelijk) uitkeerbaar zijn.
- Schenken van Box-III vermogen. Dit kan op diverse wijzen:
- Denk altijd aan de uitsluitingsclausule;
- "Op papier": U houdt het geld in de portemonnee; jaarlijks betaalt u 6 % rente over het schuldigerkende bedrag uit vrijgevigheid. Die rentebetaling is ook een vermogensoverheveling.
Het voordeligst zijn de vrijgestelde schenkingen van 5000,--, 26.000,--, 50.000,-- of 100.000,--.
- Afstand doen van rechten, bijv. van vruchtgebruik op Box-III-vermogen of het kwijtschelden van leningen aan of op vorderingen op de kinderen.
- Huis verkopen en terughuren van de kinderen ? En dan de schuld van de kinderen aan de ouders kwijtschelden ? Dan is de hele waarde van het huis in Box III terechtgekomen. Dat is nadelig omdat er dan 1,2 % IB daarover betaald moet worden. En de vordering is niet in 1 of 2 keer kwijt te schelden omdat dan tenminste 10 % schenkbelasting betaald moet worden. Wat met de ene hand mogelijk, want dat moet uitgerekend worden, bespaard wordt op de eigen bijdrage wordt met de andere hand aan extra belastingen weggegeven. Dus, zeker de 1e 4 jaren na verhuizing niet doen, omdat het dan altijd nog Box I is. Zolang 1 van de ouders erin woont blijft het eigen woning en dus in Box I. En Box I telt niet mee voor de berekening van de eigen bijdrage.
Na die 4 jaar verder kijken als het nog niet verkocht is. Dan kan het eventueel, en dit moet heel kritisch bekeken worden, aan een kind verkocht worden en de koopsom evt. kwijtgescholden worden.
Tussentijds is het dan beter om te schenken, al dan niet op papier, om de eigen bijdrage te drukken en erfbelasting te besparen. Schenkt u op papier, dan betaalt u jaarlijks 6 % daarover aan de kinderen. Zij kunnen u jaarlijks 2.000,-- onbelast terugschenken.
Is er sprake van een 2e huis,dan kan het interessant zijn om het aan de kinderen te verkopen en op de koopschuld kwijt te schelden.
Overigens geldt in alle gevallen dat u op leningen aan de kinderen kunt kwijtschelden. Het effect van deze vorm van schenken is dat zij niet jaarlijks opnieuw 6 % rente aan u moeten betalen, waardoor dus sprake is van een stukje extra vermogensoverheveling van de zijde van de ouder.
- Een B.V. oprichten en daarin uw Box-III vermogen onderbrengen kan ook een methode zijn. Het vermogen van een B.V. valt namelijk onder Box II. Denk er dan wel dat u niet meer dan 10,8 % aan winst of dividend aan u zelf uitkeert, omdat dit gelijk is aan de inkomensbijtelling van de WLZ. ( Zie blz. 4 Estate Planner 2013). Pas een flinke besparing van meer dan de helft bij een Box III vermogen van > 500K.
Wat gebeurt er als ik dement ben?
Heeft u een volmacht of levenstestament, dan heeft u die situatie geregeld. U heeft dan iemand aangewezen, die voor u uw zaken behartigt. Dit kan zijn een mentor, te vergelijken met een persoonlijke coach, of een gevolmachtigde of u heeft aangegeven wie u als bewindvoerder wilt. De laatste 2 gaan meer over uw materiële zaken zoals belastingaangiftes, verzekeringen, verkoop van het huis, maar ook het doen van schenkingen. In een volmacht of levenstestament kunt u dit allemaal regelen, ook wie uw bedrijf bestuurt als u het zelf niet kunt.
Heeft u niets geregeld dan kan uw partner, familie of een goede vriend naar de kantonrechter stappen en om een bewindvoering vragen. U heeft het dan zelf niet meer in de hand.
In zo'n volmacht of levenstestament kunt u ook de bevoegdheid om te schenken opnemen, zodat u zo ook uw Box III-vermogen kunt verminderen.
Is het verstandig om mijn huis op naam van de kinderen te zetten?
Deze vraag heb ik hiervoor al beantwoord. Mijn conclusie is: Doe dat vooralsnog niet, zeker niet als u niet gebruik maakt van WLZ, waarbij u uit uw huis vertrekt om in een instelling te gaan wonen. Ook al verhuist u, dan kunt u nog een aantal jaren (4) wachten, tenzij een van de kinderen er zelf in wil gaan wonen. Dan wordt het voor dat kind Box I-vermogen en dat geeft weer fiscaal gezien aantrekkelijke mogelijkheden.
Is het dan voor de erfbelasting verstandig ? Vaak ook niet, tenzij het huis onder het 20 %-tarief valt. Ook dan nog moet direct beseft worden dat het Box III-vermogen wordt, dus jaarlijks belast met 1,2 % IB, terwijl het nu onbelast Box I-vermogen is. De beoogde besparing van erfbelasting moet daarmee dus verminderd worden. Daarom hangt het ook nog eens af van de levensverwachting van de ouder en of er al niet sprake is van een hypothecaire schuld. Is deze bijvoorbeeld ernstig ziek, dan is het eerder de moeite waard om zoiets te doen. Maatwerk dus.
Ik heb een langstlevendetestament uit de jaren 80/90. Is het verstandig om een nieuw testament te maken in verband met de belasting?
Het is in ieder geval verstandig dit eens tegen het licht te houden. Vaak blijkt dan dat het op bepaalde punten verouderd is. Zo staat er vaak geen goede opeisbaarheidsclausule in, zodat het vermogen, waarop de kinderen recht hebben niet tijdig bij hen in veiligheid gebracht wordt. Ook kan zo'n testament fiscaal slimmer worden, bijvoorbeeld door de langstlevende de keuze te geven welke rente zij "op papier" over de vordering van de kinderen vergoedt. Voor alle soorten testamenten geldt dat door een goede redactie veel meer gebruik gemaakt kan worden van vrijstellingen of van spreiding van de belastingen.
Kan ik de tijdelijke vrijstelling van ruim € 100.000,- ook schenken voor een tweede huis van mijn kind?
Nee, dat kan niet. Wel kan dat kind een gedeelte van die schenking naar eigen keuze gebruiken, nml. ruim 26.000,--, indien dat kind nog nooit een hoge vrijgestelde schenking gekregen heeft. De rest van die 100.000,-- moet het echter voor de eigen woning gebruiken.
Kan ik de tijdelijke vrijstelling van € 100.000,- ook gebruiken ook schenken voor een opleiding van mijn kind?
Nee, tenzij sprake is van een wettelijk toegestane uitzondering. Aan een kind tussen 18 en 40 jaar is wel een vrijgestelde schenking van ruim. 50.000,-- mogelijk voor een studie van tenminste 20.000,--
Kan ik, als mijn kind al een grote schenking heeft gehad, nu nog een schenking van
€ 100.000 belastingvrij ontvangen?
Ja, aanvullend mag u tot 100.000,-- schenken, indien deze voor de eigen woning van de begiftigde gebruikt wordt. Bijv. U heeft al gebruik gemaakt van de schenking van ruim 26.000,-- + nog eens 10.000,-- geschonken, dan mag u nu nog 64.000,-- schenken. Wel is het verstandig de notaris te raadplegen omdat de overheid de spelregels tussentijds kan veranderen.
