Hoe voorkomen wij, kinderen, dat moeders vermogen verdwijnt ?
Onze moeder heeft weinig inkomen, maar wel vier ton vermogen op de bank. Daarom steeg haar eigen bijdrage krachtens de Wet Langdurige Zorg, de vroeger AWBZ, voor het verzorgingshuis van 800 naar 2.014 euro per maand. Wat kunnen wij (vier kinderen) doen om te voorkomen dat moeders vermogen opgaat in rook?
Onlangs las ik in NRC Handelsblad onderstaand antwoord op deze vraag, dat ik u niet wil onthouden en enigszins uitgebreid heb. Geld is een emotioneel onderwerp. Vooral als het om de eigen bijdrage voor verzorgings- en verpleeghuizen gaat. Indertijd was die gebaseerd op iemands belastbare inkomen. Nu moet de zorgklant daar 8 procent van zijn belastbare vermogen extra bij optellen, waardoor de bijdrage kan verveelvoudigen. Dit feit verdeelt ons land in twee nijdige kampen. De een vind het hoog tijd dat de rijken extra betalen; de ander dat deze maatregel spaarzaamheid ten onrechte bestraft. Wie gelijk heeft, is een kwestie van smaak. Maar wie gelijk krijgt, is zonneklaar. Dat is de vermogende oudere die zijn belastbare bezit tijdig weet te laten slinken.
Belastbaar vermogen verlagen kan op talloze manieren. Soms kan moeder de erfdelen van wijlen vader nog uitbetalen. Dat hangt af van zijn testament of overlijdensjaar. Bel een notaris of de Notaristelefoon (0900 3469393, 0,80 euro per minuut) om te vragen hoe het in een specifiek geval zit. Ook groen beleggen kan belastbaar vermogen verlagen, en wel tot ruim 55.000 euro per fiscale partner.
Verder kan moeder (klein)kinderen geld schenken, al tikken de belastingvrije bedragen bij vier ton niet zo aan. Belastingvrij is dat ruim 5.500 euro per kind en ruim 2.000 euro voor ieder ander, zoals een kleinkind. Meer weggeven kan uitkomst bieden. Schenkt moeder dit jaar elk kind 95.000 euro, dan gaat haar hele belastbare vermogen op in rook. Elk kind betaalt weliswaar zo'n 9.000 euro schenkbelasting, maar bespaart later circa 7.500 euro erfbelasting. Via het formulier 'aanpassen eigen bijdrage' op www.hetcak.nl kan voorts een lagere eigen bijdrage worden aangevraagd. Moeder mag dan vanaf het daarvoor aangewezen jaar zo'n 14.000 euro minder betalen.
In plaats van geld écht weggeven, kan moeder ook schenken 'op papier'. Dat verlaagt haar belastbaar vermogen, maar niet haar armslag. Deze constructie verloopt via de notaris, als moeder wil dat de gift haar erfenis verlaagt. Ze moet de kinderen dan jaarlijks 6 procent rente uitbetalen. De notaris kan meteen regelen dat de schenking niet in handen van een schoonkind valt. Vermogensverkleining lukt niet zomaar als moeder dementerend is. Een verstandige vermogende ouder machtigt daarom tijdig in een levenstestament, via de notaris, een of meer kinderen om over haar bezittingen te kunnen beschikken als zij dat niet meer kan. De kinderen kunnen dan zo nodig schenken aan zichzelf, zodat moeders vermogen niet opgaat in rook.
Voor de ondernemende moeders en vaders is er tenslotte nog de oprichting van de besloten vennootschap. Het vermogen hierin onderbrengen betekent dat sprake is van een Box II vermogen voor de inkomstenbelasting. De bijtelling is gebaseerd op het Box III vermogen. Mogelijk is de B.V. dus ook nog een ontsnappingsroute. Jaarlijks zullen dan wel de beperkte jaarcijfers bij de Kamer van Koophandel gepubliceerd moeten worden.
Tenlotte speelt in een aantal situaties dat een van de ouders al is overleden en de kinderen een vordering op moeder hebben als erfdeel in de nalatenschap van vader. Moeder zou tenminste een gedeelte van deze vordering aan hen kunnen uitkeren. Hoe hoog deze uitkering is kan de notaris voor u uitrekenen. Zo verlaagt moeder haar vermogen en daarmee de bijtelling ook.
