VERDELING VAN DE NALATENSCHAP, DEMOCRATIECLAUSULE EN ONDERNEMING ?
Een nalatenschap valt open. Er moet verdeeld worden. De erfgenamen komen bij elkaar. Wie van hen gaat de anderen vertegenwoordigen om de afwikkeling soepel te laten verlopen ?
Een van de erfgenamen kan in het testament tot executeur benoemd zijn. Zo'n executeur is slechts beperkt bevoegd: Hij is alleen beheerder en kan niet over de nalatenschap beschikken en deze ook niet verdelen. Dat moeten de erfgenamen zelf doen.
Om dit werkbaar te houden wordt vaak door de andere erfgenamen aan een van hen of aan een derde een volmacht gegeven. Als zij het niet eens kunnen worden wie van hen de volmacht gaat krijgen, lukt dit niet. Dan moeten zij het samen doen. De afwikkeling en verdeling kan echter zo ook vastlopen. Een testateur kan dit voorzien en daarmee in zijn testament rekening houden. Hoe dan, vraagt u zich misschien af ?
Hij kan in zijn testament een afwikkelingsbewindvoerder benoemen. Deze figuur is een van de erfgenamen of een buitenstaander, die hij vertrouwt. De afwikkelingsbewindvoerder heeft de beslissingsmacht en hakt zo de knopen door. Vindt de testateur dat niet democratisch genoeg, omdat de andere erfgenamen zich dan gepasseerd zouden voelen, dan is er nog een aanvullende oplossing. Hij kan de "democratieclausule" toevoegen in zijn testament.
Al zijn erfgenamen worden dan afwikkelingsbewindvoerder. Zij gaan vervolgens bij democratische meerderheid van stemmen beslissingen nemen. In het testament wordt dan een soort van algemene vergadering opgenomen zoals dat ook bij een besloten vennootschap het geval is. Zij nemen volgens deze testamentair vastgelegde regels besluiten. Zo ontstaat er nooit een impasse en wordt het vastlopen van de afwikkeling voorkomen. En iedere erfgenaam kan meebeslissen. Dit bevordert de soepele afwikkeling van de nalatenschap. Indien gewenst kan een notaris of een onafhankelijke andere partij in die vergadering de voorzitter zijn.
Een afwikkelingsbewindvoerder waarborgt ook de continuïteit van de eventuele in de nalatenschap zittende onderneming: Er worden tenslotte beslissingen genomen. De "democratieclausule" zou ook hier een waardevolle aanvulling kunnen zijn. De testateur voorkomt spanningen binnen de familie en geen enkel familielid hoeft zich gepasseerd te voelen. En, dat is heel belangrijk, een impasse inzake de onderneming wordt vermeden, zodat dat het voortbestaan daarvan niet in gevaar komt.
