Huwelijkse voorwaarden en belastingbesparing ?
Het kan fiscaal voordelig uitpakken om de huwelijkse voorwaarden aan te passen. Wanneer speelt dat? Hoe werkt dat? Waar op te letten?
Risicobescherming. Meestal dienen de huwelijkse voorwaarden ter bescherming tegen ondernemersrisico’s en/of de gevolgen van echtscheiding. Als na verloop van tijd de reden waarom u de huwelijkse voorwaarden bent aangegaan niet (meer) bestaat, kan het voordelig zijn de huwelijkse voorwaarden te wijzigen of op te heffen.
Formaliteiten. Voor het veranderen of opheffen van huwelijkse voorwaarden tijdens het huwelijk, is vandaag de dag alleen nog maar een notariële akte vereist.
Opheffen. Door het opheffen van de huwelijkse voorwaarden wordt door de partners een (beperkte) gemeenschap van goederen afgesproken, waarin beide echtgenoten voor de helft gerechtigd zijn. Dit leidt tot een (onbelaste) vermogensverschuiving tussen de echtgenoten ingeval daarna sprake is van een gemeenschap van goederen. Door het vermogen in tweeën te delen kan ook erfbelasting worden bespaard. Vanwege het progressieve tarief van de Successiewet het meestal voordeliger is om een vermogen in twee keer te laten vererven dan ineens in een keer.
Voorbeeld over hoe dat werkt
Ans en Ton zijn op huwelijkse voorwaarden, inhoudende ‘koude uitsluiting’ (= uitsluiting van iedere gemeenschap van goederen) gehuwd. Het vermogen van Ton is nu € 900.000,--. Ans heeft geen vermogen. Ton overlijdt. Zijn nalatenschap is € 900.000,-. Ans is zijn enige erfgenaam. Zij is over haar verkrijging ruim € 41.000,- aan erfbelasting verschuldigd.
Als Ans en Ton hun huwelijkse voorwaarden zouden opheffen kan er een gemeenschap van € 900.000,-- ontstaan, waarin zij beiden voor de helft gerechtigd zijn. De nalatenschap van Ton is nu nog ‘maar’ € 450.000,- (= de helft van € 900.000,-). Dit bedrag valt voor Ans geheel onder de vrijstelling die geldt voor echtgenoten ( ruim 650.000,-- in 2020). Dit levert een besparing op van ruim € 41.000,--. Ans 'erft' op deze manier € 900.000,- zonder belastingheffing.
Aandelen in een BV ? Als Ton meer dan 5 % van de aandelen in een BV heeft, dan is over de vererving van die aandelen in beginsel voor de inkomstenbelasting in box 2 (tarief van 25%) verschuldigd over het verschil tussen de waarde bij overlijden en de aankoopprijs van de aandelen. Bij algemene gemeenschap is er slechts sprake van een afrekening over de helft van de aandelen.
Kinderen
Lager percentage erfbelasting. Bovendien is, ingeval er kinderen zijn, ook door hen minder erfbelasting verschuldigd of heeft de langstlevende in de tussentijd mogelijkheden om het vermogen ‘fiscaalvriendelijk’ in gedeelten aan de kinderen te schenken en zo weer erfbelasting te besparen. Dit schenken kan overigens zonder daadwerkelijke uitbetaling zolang de schenker dat niet wil. Hij kan het dus desgewenst zelf blijven uitgeven.
Ook in het geval de minst vermogende echtgenoot als eerste komt te overlijden, levert opheffing of aanpassing van de huwelijkse voorwaarden toch nog vaak een besparing van erfbelasting op.
Zeker als aanpassing van de huwelijkse voorwaarden gecombineerd wordt met aanpassing van uw testamenten. Daarover zal ik in een ander artikel wat vertellen.
Bij de uiteindelijke vererving naar uw kinderen moet namelijk niet alleen gekeken worden naar de te betalen erfbelasting bij het eerste overlijden, maar naar het totaalbedrag dat de kinderen verschuldigd zijn als het vermogen via beide ouders uiteindelijk bij hen terechtkomt.
Conclusie ? Sinds enige tijd is het eenvoudiger geworden om huwelijkse voorwaarden om te zetten in een gemeenschap van goederen. Laat daarom door een in nalatenschapsplanning gespecialiseerde notaris eens berekenen of en hoeveel er met een aanpassing van uw huwelijksvorm bespaard kan worden. Zo kunt u een forse besparing van erfbelasting bereiken! Als hierdoor het bedrag van de nalatenschap onder de vrijstelling valt, betaalt u geen erfbelasting.
